Alerji aşısı immünoterapi adı verilen bir tedavi yöntemidir. Alerji ataklarını durdurmak veya azaltmak için kullanılan, 3 ila 5 yıl süreyle devam etmektedir. Alerji aşılarının içinde immün sistemi uyaracak kadar yeterli, ancak tam bir alerjik reaksiyona sebep olacak kadar da fazla olmayacak miktarda alerjen içerir. Bunlar vücuda verilerek vücutta o alerjene bağışıklık sağlanır. Bu yazımızda sizlere enjeksiyon alerji aşısının ne olduğunu, tedavi sürecini yazdık.
Enjeksiyon Alerji Aşıları Nasıl Yapılır?
Alerji aşıları, alerji ataklarını durdurmak veya azaltmak için yaklaşık üç ila beş yıl içinde belirli aralıklarla aldığınız enjeksiyonlardır. Alerji aşıları immünoterapi adı verilen bir tedavi yöntemidir. Her alerji aşısı, alerjik reaksiyonlarınızı tetikleyen küçük miktarda spesifik madde veya maddeleri içerir. Bunlara alerjen denir. Alerji aşıları immün sisteminizi uyaracak kadar yeterli, ancak tam bir alerjik reaksiyona sebep olacak kadar da fazla olmayacak miktarda alerjen içerir.
Zamanla, doktorunuz alerji aşılarının her birindeki alerjen dozunu artırır. Bu vücudunuzun alerjenlere alışmasına yardımcı olur (desensitizasyon-hassasiyeti azaltma). İmmün sisteminizin alerjenlere karşı toleransı giderek artar ve böylece alerjik semptomlarınız zamanla azalır.
Aşağıdaki durumlarda alerji atışları sizin için iyi bir tedavi seçeneği olabilir:
- İlaçlar semptomlarınızı kontrol altına almıyor ve alerjik reaksiyonlarınıza neden olan şeylerden kaçınamıyorsanız
- Alerjinizi tedavi eden ilaçlarınız, almanız gereken diğer ilaçlarla etkileşiyor ve ya rahatsız edici yan etkilere neden oluyorsa
- Uzun süreli alerji ilaçlarınızın kullanımını azaltmak istiyorsanız
- Böcek sokmalarına alerjiniz varsa
Alerji aşıları aşağıdaki tetikleyicilerden kaynaklanan semptomları kontrol etmek için kullanılabilir:
- Mevsimsel alerjiler:Eğer mevsimsel alerjik astımınız ya da bahar nezlesi semptomlarınız varsa, ağaçlar, çimen veya yabani otlar tarafından salınan polenlere alerjiniz olabilir.
- Kapalı alan alerjileri: Eğer yıl boyu süren semptomlarınız varsa toz akarları, hamamböceği, küf veya kedi ve köpek gibi evcil hayvanlara duyarlı olabilirsiniz.
- Böcek sokması: Böcek sokmalarından dolayı gelişen alerjik reaksiyonlar arılar, yaban arıları ve eşek arılarından kaynaklanabilir
Alerji aşısı, besin alerjileri ve ürtiker için mevcut değildir.
Çoğu insan alerji aşılarıyla sorun yaşamaz. Ancak alerji aşıları alerjinize sebep olan maddeleri barındırırlar bu yüzden reaksiyon gelişmesi mümkündür ve aşağıdakileri tepkiler oluşabilir:
- Bölgesel reaksiyonlar; Enjeksiyon bölgesinde kızarma, şişme, veya tahriş ve kaşınmaya neden olabilir. Bu yaygın reaksiyonlar tipik olarak enjeksiyondan birkaç saat sonra başlar ve zamanla ortadan kalkar.
- Sistemik reaksiyonlar;Daha az yaygındır . Ancak potansiyel olarak daha ciddi olabilir. Hapşırma, burun tıkanıklığı veya ürtiker gelişebilir. Boğaz şişmesi, hırıltılı solunum ve göğsün sertleşmesi gibi daha şiddetli reaksiyonlar da gerçekleşebilir.
- Anaflaksi;Alerji aşılarında nadir rastlanan ve yaşamı tehdit eden bir reaksiyondur. Kan basıncında düşmeye ve nefes almakta zorluğa neden olabilir. Anaflaksi genellikle enjeksiyondan 30 dakika sonra başlar, ancak bazen bundan daha geç başlayabilir.
Düzenli bir programla, dozlarınızı kaçırmadan, haftalık ve aylık aşılarınızı yaptırırsanız ciddi bir reaksiyona girme olasılığınız azalır.
Alerji aşınızı almadan önce anti-histaminik ilaç almak , reaksiyon riskini azaltabilir. Bunun size tavsiye edilip edilmediğini öğrenmek için doktorunuza danışın.
Şiddetli bir reaksiyon olasılığı korkutucudur ancak kendi başınıza olmayacaksınız. Her aşıdan sonra, 30 dakika boyunca -en ciddi reaksiyonların genellikle ortaya çıktığı zaman- doktor ofisinde gözlemleneceksiniz. Ayrıldıktan sonra şiddetli bir reaksiyon yaşarsanız, doktorunuzun ofisine dönün veya en yakın acil servise gidin.
Alerji aşılarınıza başlamadan önce, doktorunuz reaksiyonlarınızın bir alerjiden kaynaklandığını ve hangi spesifik alerjenlerin semptomlarınıza neden olduğunu belirlemek için bir deri testi kullanabilir. Deri testi sırasında şüphe edilen alerjenin küçük bir miktarı cildinize uygulanır ve bu bölge yaklaşık 15 dakika boyunca gözlemlenir. Şişme ve kızarıklık, maddenin alerjen olduğunu belirler. Doktorunuz alerjinize kan testinden de bakabilir.
Alerji aşıları için geldiğinizde, herhangi bir şekilde kendinizi iyi hissetmiyorsanız hemşire ve doktorunuza bildiriniz. Özellikle astım hastasıysanız bu önemlidir. Ayrıca önceki alerji aşınızdan sonra herhangi bir semptom gösterdiyseniz belirtiniz.
Alerji aşıları genellikle üst kola uygulanır.
Etkili olması için alerji aşıları iki aşamalı bir şekilde uygulanır:
- Başlangıç aşamasıgenellikle 3-6 ay arası sürer. Aşılar haftada 1-3 kez uygulanır. Bu aşamada, alerjen dozu her atışta kademeli olarak arttırılır. Öncelikle hafta da bir yapılan aşılar daha sonra iki hafta da bir ve ay da bir olarak yapılmaya devam eder.
- İdame aşamasıgenellikle üç ila beş yıl veya daha uzun süre devam eder. Ayda bir kez bakım atışlarına ihtiyacınız olacak.
Bazı durumlarda birikim aşaması daha hızlı yapılır ( hızlandırılmış immünoterapi ) , bu da her doktor ziyareti sırasında artan dozlarda birkaç enjeksiyon gerektirir. Bu, bakım aşamasına erişmeniz ve alerji semptomlarından kurtulmanız için gereken süreyi azaltabilir, ancak aynı zamanda şiddetli bir reaksiyonunuza yakalanma riskinizi arttırır.
Herhangi bir reaksiyonunuz olması ihtimaline karşı, her aşıdan sonra 30 dakika boyunca doktor ofisinde kalmanız gerekecek.
Alerji belirtileri bir gecede durmaz. Tedavinin ilk yılında genelde düzelirler, ancak en belirgin iyileşme genellikle ikinci yılda gerçekleşir. Üçüncü yılda, çoğu kişi aşıların içerdiği alerjenlere duyarsızlaşır ve artık bu maddelere karşı önemli alerjik reaksiyonlar göstermez.
Birkaç yıllık başarılı bir tedaviden sonra, alerji aşıları durdurulduktan sonra bile bazı insanlarda önemli alerji sorunları bulunmamaktadır. Diğer kişilerin belirtileri kontrol altında tutması için devam eden aşılara ihtiyacı var.