Spirometri testi (solunum fonksiyon testi) sıkça kullanılan bir akciğer fonksiyon testidir. Bu test akciğerlerin durumunu, nefes alıp verirken akciğerlerden içeri girip çıkan havanın hacmini ve hızını ölçerek belirler. Bu yazımızda sizlere spirometri (solunum fonksiyon testi) testinin ne olduğunu yazdık.
Solunum Fonksiyon Testi (Spirometri testi) nedir?
Spirometri testi sıkça kullanılan bir akciğer fonksiyon testidir. Bu test akciğerlerin durumunu, nefes alıp verirken akciğerlerden içeri girip çıkan havanın hacmini ve hızını ölçerek belirler. Spirometri testinde kullanılan cihaza da spirometri cihazı (spirometre) denir.
Solunum Fonksiyon Testi Neden yapılır?
Doktorunuz spirometri testini, şu hastalıklardan şüphelendiğinde isteyebilir:
- Astım
- Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
- Amfizem
- Kronik bronşit
- Pulmoner fibrozis
Bu hastalıklar dışındaki bazı kronik akciğer hastalıklarında da spirometri testi kullanılabilir, ancak çoğunlukla yukarıdakilerin tanısını koymak için başvurulur. Öte yandan, verilen tedavinin işe yarayıp yaramadığını kontrol etmek amacıyla periyodik olarak da uygulanır.
Solunum Fonksiyon Testi Nasıl Yapılır?
Spirometri testi doktorunuz ve hemşirenizin size vereceği talimatlar doğrultusunda yapılır. Bu talimatlara uymalı ve doğru şekilde nefes almamız gerekir. Bu yazımızda sizlere spirometri testinin (solunum fonksiyon testinin) nasıl yapıldığını yazdık.
Solunum Fonksiyon Testi nasıl yapılır? Sizleri neler bekliyor?
Test öncesinde doktorunuz ve hemşireler size gerekli talimatları vereceklerdir. Onları dikkatle dinlemeli ve anlamadığınız noktalar olduğunda kendilerine sormalısınız. Anlamlı ve doğru test sonuçları için, bu talimatlara uymanız ve uygun bir şekilde nefes alıp vermeniz oldukça önemlidir.
Söz konusu test genellikle oturur vaziyette yapılır. Burun deliklerinizi kapalı tutabilmek için burnunuza bir mandal yerleştirilir. Spirometre cihazına bağlı bir borunun ucundaki solunum aparatını ağzınıza aldıktan sonra, derin bir nefes alıp tüm havayı olabildiğince hızla üflemeniz istenecektir. Dudaklarınızla aparat ucunu tam olarak kavramanız da hava kaçışını önlemek için şattır.
Tutarlı olduğunu anlamak için, aynı teste 3 kez girmek gerekir. Çıkan 3 sonuç birbirinden çok farklıysa test tekrarlanabilir. Doktor, birbirine yakın 3 sonuçtan en yüksek değerleri içereni, test sonucu olarak kabul eder. Tüm bu süreç genellikle 15 dakikadan azdır.
Doktorunuz ilk testten sonra, ciğerlerinizi açmak için nefesle çekilen bronş genişletici bir ilaç (bronkodilatör) verebilir. Bu durumda ilacı aldıktan sonra 15 dakika bekleyip teste geri dönersiniz. Doktor, nefes açan ilaç verilmeden önceki sonuçlar ile ilaç kullanımından sonraki sonuçları karşılaştırabilir; böylelikle bronkodilatörün nefesinizi açıp açmadığına kanaat getirebilir.
Solunum Fonksiyon Testi Sonuçları
Spirometri test sonuçlarının değerlendirmesinde iki parametre kullanılır. Zorlu vital kapasite (FVC) ve Birinci saniye zorlu ekspiratuar volüm (FEV1). Bu yazımızda sizlere spirometri (solunum fonksiyon testi) test sonuçlarını yazdık.
Sonuçları değerlendirmede en sık şu iki parametre kullanılır:
- Zorlu Vital Kapasite (FVC): Bu değer, derin nefes aldıktan sonra zorlu, derin ve hızla nefes verilerek akciğerlerden çıkarılabilen maksimum hava hacmidir. Normalden düşük bir FVC değeri, kısıtlanmış akciğer kapasitesini (restriktif akciğer hastalıklarını) işaret eder.
- Birinci Saniye Zorlu Ekspiratuar Volüm (FEV1): Bu değer, derin nefes alındıktan sonra ilk 1 saniye içinde çıkarılabilen havanın hacmini belirler. FEV1’in düşük çıkması, hava yollarında tıkanıklığı (obstrüksiyonu) gösterir.
Solunum Fonksiyon Testinin Riskleri Nelerdir?
Spirometri testi güvenli bir testtir. Testten sonra hafif nefes darlığı yaşanabilir veya kısa süreli baş dönmesi hissedilebilir. Çok nadir olarak daha ciddi nefes sorunlarını tetikleyebilir. Bu yazımızda sizlere spirometri testinin (solunum fonksiyon testi) risklerini ve teste nasıl hazırlamamız gerektiğini yazdık.
Spirometri güvenli bir testtir. Testten sonra hafif nefes darlığı yaşanabilir veya kısa süreli baş dönmesi hissedilebilir. Efor gerektiren bir test olduğundan, yakın zamanda kalp krizi geçirenlerde ve bilinen bir kalp hastalığı bulunanlarda kullanılmaz. Bu test çok nadir olarak daha ciddi nefes sorunlarını tetikleyebilir. Test yapılmadan önce, doktorunuzun inhalan (nefes ile çekilen) ilaçlarınızı kesip kesmeyeceğinize ilişkin uyarılarına uymalısınız. Derin nefes alıp vermenizi engellemeyecek bol kıyafetlerle teste gelmeniz önerilmektedir. Yine testten önce çok fazla yememelisiniz ve hafif yiyecekleri tercih etmelisiniz; böylece testte nefesinizi daha kolay kontrol edebilirsiniz.