Çocukluk Çağı Astımında Tanı ve Tedavi

Çocukluk çağı astımında tanı koymak zordur. Rinit, sinüzit, reflü, bronşiolit gibi bazı hastalıklar çocukluk ağı astımıyla benzer özellikler gösterdiği için astım ile karıştırılabilir. Doktor çocuğunuzdaki belirtileri ve sağlık durumunu detaylı bir şekilde betimlemenizi isteyecektir. Ayrıca bir takım testlere ihtiyaç duyulacaktır. Doktor muayenesinden ve gerekli tahlil ve tetkikler yapıldıktan sonra bir tanı konulabilir. Sizlere bu yazımızda çocukluk çağı astım tanısının nasıl konulması gerektiğini yazdık.

Çocukluk Çağı Astımında Tanı

Çocukluk çağı astımında tanı koymak zordur. Çocuk doktorunuz belirtilerin özelliği ve sıklığını dikkate alacak ve diğer durumları dışlamak ve belirtilerin en olası nedenini belirleyebilmek için testler yapacaktır.

Çocukluk çağında görülen birçok durum astım benzeri belirtiler ortaya çıkarabilir. İşleri daha karmaşık bir hale getirmek adına, bu durumlar genellikle astım ile birlikte bulunurlar. Bu yüzden doktorunuz çocuğunuzun belirtilerinin astımdan mı yoksa astım dışında başka bir sebepten mi kaynaklandığını veya astım ve o başka durumun beraber mi etkili olduğunu belirlemek zorunda kalacaktır.

Astım benzeri belirtilere yol açan bazı durumlar aşağıdadır :

  • Rinit
  • Sinüzit
  • Asit reflü veya gastroözofageal reflü hastalığı
  • Havayolu anomalileri
  • Vokal kord disfonksiyonu
  • Bronşiolit ve respiratuar sinsityal virus (RSV) gibi solunum yolu enfeksiyonları

Doktorunuz çocuğunuzdaki belirtileri ve çocuğunuzun sağlık durumunu detaylı şekilde betimlemenizi isteyecektir. Ayrıca bir takım tıbbi testlere ihtiyaç olabilir.

Bu testler;

  • 5 yaş ve üzeri çocuklarda, doktorlar astım tanısı koyarken erişkinlerde kullanılan testleri kullanırlar. Solunum fonksiyon testleri (spirometri) çocuğunuzun ne kadar miktarda ve ne kadar hızlı nefes verebildiğini ölçer. Solunum fonksiyon testleri, egzersiz sonrası ve astım tedavisi sonrası yapılabilir.
  • Daha küçük çocuklarda, solunum fonksiyon testleri 5 yaştan önce doğru olmayacağından tanı koymak zor olabilir. Doktorunuz sizin ve çocuğunuzun belirtiler ile ilgili vermiş olduğu ayrıntılı bilgilere güvenecektir. Bazen semptomlar görüldükten aylar, hatta yıllar sonra bile tanı koyulamayabilir.

Eğer çocuğunuzda astım olduğundan şüpheleniyorsanız, mümkün olduğunca erken doktora götürmeniz önemlidir. Erken teşhis ve uygun tedavi ile uyku, oyun, spor ve okul gibi günlük aktivitelerin kötü yönde etkilenmesinin önüne geçilebilir. Ayrıca tehlikeli veya hayatı tehdit edici astım atakları da engellenebilir.

Astım belirtileri olan 3 yaşından daha küçük çocuklar için, doktor bekle ve gör yaklaşımında bulunabilir. Bunun nedeni, bebek ve küçük çocuklarda astım tedavisinin uzun süreli etkilerinin tam olarak net bilinmemesidir. Bir bebek veya yürümeye henüz başlamış bir çocuk sık veya ciddi hırıltılı solunum epizodları yaşıyorsa, belirtilere iyi gelip gelmediğini görmek adına bir ilaç verilebilir.

Çocuğunuzda alerji ile tetiklenen bir astım var gibi görünüyorsa, doktor alerji deri testi yapmak isteyebilir. Deri testi sırasında; hayvan deri kepeği, küf veya ev tozu akarı gibi yaygın olarak alerjiye neden olan maddelerden oluşan ekstraktlar deriye verilir ve alerjik reaksiyon açısından gözlenir.

Cilt ile ilgili problemi olan veya antihistaminik kullanan çocuklar alerji deri testlerine göre alerji kan testlerinden daha fazla fayda görebilir.

Alerjinin Neden Olduğu Astım Tedavisi

Çocuğunuzun astımı alerji ile tetikleniyor veya kötüleşiyorsa, alerji tedavisinden de fayda görebilir. Alerji tedavisi :

  • Omalizumab (Xolair). Bu ilaç, özellikle alerjisi ve ciddi astımı olan kişiler içindir. Polen, ev tozu akarı ve hayvan deri kepeği gibi alerjiye neden olan maddelere karşı bağışıklık sistemi cevabını azaltır. Xolair her 2-4 haftada bir enjeksiyon ile verilir.
  • Alerji ilaçları. Bu grup, ağız ve burun spreyi olarak kullanılan antihistaminikler ve dekonjestanların yanısıra kortikosteroidler, kromolin ve ipratropium burun spreylerini kapsamaktadır.
  • Alerji aşısı (İmmünoterapi). İmmünoterapi enjeksiyonları birkaç ay süresince haftada bir, daha sonra 3-5 yıl boyunca ayda bir olacak şekilde uygulanır. İşlem sonucunda spesifik alerjenlere karşı çocuğunuzun bağışıklık sistemi cevabı kademeli olarak azalır.

Yalnızca rahatlatıcı hızlı etkili ilaçlara bel bağlamayın

İnhaler kortikosteroidler gibi uzun süreli kontrol sağlayan astım ilaçları astım tedavisinin temel taşıdır. Bu ilaçlar astımı günden güne kontrol altında tutar ve çocuğunuzun astım atağı yaşama ihtimalini azaltır. Çocuğunuzda astım alevlenmesi meydana geldiğinde, hızlı etki gösteren rahatlatıcı inhaler ilaçlar belirtileri hızlıca rahatlatabilir. Fakat uzun süreli kontrol edici ilaçlar işe yaradığında zaten çocuğunuzun rahatlatıcı hızlı etkili ilaçlara ihtiyacı çok sık olmayacaktır. Çocuğunuzun haftada kaç puf kullandığını not edin. Eğer rahatlatıcı hızlı etkili ilaçları kullanmaya sık ihtiyaç duyuyorsa çocuğunuzu doktora gösterin. Muhtemelen uzun süreli kontrol edici ilacın ayarlanması gerekmektedir.

İnhaler ilaç cihazları

Kısa veya uzun etkili kontrol edici inhaler ilaçlar belirli dozlarda nefes ile içe çekilerek kullanılır.

  • Büyük çocuklar ve gençler, basınçlı ölçülü doz inhaler adı verilen küçük, el tipi cihazlar veya çok ince toz salan inhaler cihazlar kullanabilir
  • 0-1 yaş arası bebekler ve henüz yürümeye başlamış çocuklar ölçülü doz inhalere veya ilacı doğru dozda vermeye yarayan bir nebulizatöre bağlı bir yüz maskesi kullanmalıdırlar
  • Bebekler nebulizatör adı verilen, sıvı ilacı ince damlacıklar haline çeviren bir makine kullanımına ihtiyaç duyarlar. Bebeğiniz bir yüz maskesi takar ve nebulizatör ilacı doğru dozda verdikçe normal şekilde soluk alır verir.

Acil Tedaviye Ne Zaman İhtiyaç Duyulur?

Ağır vakalarda, çocuğunuz nefes almaya çalışırken göğsünün içeri doğru çekildiğini görebilirsiniz. Nabzı artabilir, terleyebilir ve göğüs ağrısı yaşayabilir. Çocuğunuzda aşağıdaki belirtiler mevcutsa acil yardım isteyin:

  • Nefes almak için konuşurken cümlesini bitirmeden durmak zorunda kalıyorsa
  • Nefes almak için karın kaslarını kullanıyorsa
  • Nefes alırken burun delikleri genişliyorsa
  • Nefes almak için zorlandığında karnı kaburgaların altına çekiliyorsa

Çocuğunuza henüz konulmuş bir astım tanısı yoksa bile nefes darlığı yaşadığında acilen tıbbi yardım isteyin. Astım epizodlarının şiddeti farklılık gösterse de astım atakları öksürük ile başlayabilir ve solunum güçlüğü ve hırıltılı solunuma ilerleyebilir.