Bebeklerde besin alerjisi yaygın olarak görülmektedir. Bebeklerde görülen besin alerjileri çok sayıda besine karşı olabilir. Ancak bebeklerde alerjik reaksiyona neden olan yaygın besinler vardır ve bunlar, inek sütü alerjisi, soya, buğday, yumurta, balık, yer fıstığı, kabuklu deniz ürünleri ve ağaç fındıklarıdır. İnek sütü alerjisi, bu yaygın alerjenler içinde en yaygın olanlardan biridir.
İnek Sütü Alerjisi Neden Olur?
Tüm alerjiler bağışıklık sisteminin tepkisi sonucu oluşur. Bağışıklık sisteminiz, alerjeni tespit eden, inflamatuar reaksiyonlara ve histamin adı verilen bir kimyasalın salınmasına neden olan ve her ikisi de alerjik belirtilere neden olan antikorlar üretir. İnek sütü alerjisinde bağışıklık sistemi peynir altı suyu ve kazein adı verilen maddelere tepki verir. Çocuğunuzun bu iki maddenden birine ya da ikisine de alerjisi olabilir.
Süt Alerjisi ve Süt İntoleransı Farkı
Süt duyarlılığı da yaygın bir durumdur ve bazen süt alerjisi ile karıştırılır. Gerçek bir süt alerjisi, süt proteini intoleransı ve laktoz intoleransından farklıdır. Süt intoleransının bağışıklık sistemi ile alakası yoktur. Ancak süt alerjisi bağışıklık sisteminin tepkisinin bir sonucudur. Süt intoleransı sindirim ile alakalı bir sorundur. Süt ve laktoz intoleransının belirtileri; şişkinlik, gaz, ishal gibi sindirim problemlerini içerir.
İnek Sütü Alerjisinin Belirtileri
İnek sütü alerjisinin belirtileri, inek sütü ya da inek sütü içeren ürünleri tükettikten dakikalar sonra ortaya çıkar. Bazı nadir durumlarda alerjik reaksiyonun belirtileri daha geç sürelerde ortaya çıkar. Belirtilerin şiddeti kişiden kişiye ve tüketilen miktara göre değişiklik gösterebilir.
Az miktarda inek sütü tüketildikten birkaç dakika sonra ortaya çıkabilecek belirtiler şunlardır:
- Ciltte kabarık kırmızı yumrular, kurdeşen (ürtiker),
- Deride kaşıntılı, kırmızı, ağlayan veya huysuz döküntü, dermatit veya egzama,
- Yüzün şişmesi,
- Hırıltılı solunum veya kalıcı öksürük,
- Kusma,
- İshal.
Çocuğunuz süte karşı şiddetli bir alerjik reaksiyona yatkınsa, bu belirtiler de çok hızlı bir şekilde ortaya çıkabilir.
İnek sütü tükettikten sonra saatler içinde ortaya çıkabilecek belirtiler şunları içerir:
- Kusma,
- İshal,
- Kızarıklık veya egzama.
Günler içinde ortaya çıkabilecek belirtiler şunları içerir:
- Egzama,
- İshal,
- Astım belirtileri.
İnek Sütünde Şiddetli Reaksiyon – Anafilaksi
Yer fıstığı ve ağaç yemişlerinden sonra inek sütü, şiddetli alerjik reaksiyonlara neden olan en yaygın gıdalardan biridir. Şiddetli alerjik reaksiyon (anafilaksi) yaşamı tehdit eder.
Ciddi bir alerjik reaksiyonun belirtileri şunları içerir:
- Zor veya gürültülü nefes alma,
- Dilin şişmesi,
- Boğazın şişmesi veya gerginliği,
- Konuşma zorluğu veya kısık ses,
- Hırıltı veya kalıcı öksürük,
- Kalıcı baş dönmesi veya çöküş,
- Küçük çocuklarda solukluk.
Anafilaksi çok ciddi bir durumdur hemen tıbbi müdahale edilmesi gerekir. Erken müdahale edilmeyen anafilaksi yani alerjik şok, ölüme neden olabilir.
İnek Sütü Alerjisinde Risk Faktörleri
Bazı etmenler inek sütü alerjisi gelişme olasılığını artırabilir. Bu faktörlerin olması mutlaka inek sütüne karşı alerji gelişeceği sonucunu doğurmaz ancak riski büyük oranda artırır. İnek sütü alerjisinde risk faktörleri şunlardır:
Başka alerjiler: Süte alerjisi olan bir çocuğun başka alerjenlere de alerjisi vardır, süt alerjisi diğer alerjilerden önce gelişmiş olabilir.
Atopik dermatit: Yaygın, kronik bir cilt iltihabı olan atopik dermatiti olan çocukların gıda alerjisi geliştirme olasılığı çok daha yüksektir.
Aile öyküsü: Çocuğun besin alerjisi riski, ebeveynlerden birinin veya her ikisinin de gıda alerjisi veya saman nezlesi, astım, kurdeşen veya egzama gibi başka türde bir alerji veya alerjik hastalığı varsa artar.
Yaş: Süt alerjisi çocuklarda daha yaygındır. Yaşlandıkça, sindirim sistemleri olgunlaşır ve vücutlarının süte tepki verme olasılığı azalır.
İnek Sütü Alerjisi Teşhisi
Çocuğunuzda süt tükettikten sonra herhangi bir belirti yaşanıyorsa bir çocuk alerji uzmanına çocuğunuzu götürmeniz gerekir. Çocuk alerji uzmanınız, alerjinin türüne bağlı olarak bir dizi yöntem ile alerjiyi tespit edebilir. Alerji uzmanınız deri delme testi veya kan testi yöntemlerini kullanabilir. Deri delme testinde, çok az miktarda inek sütü alerjeni çocuğunuzun cildinin altına yerleştirilir. Alerjenin yerleştirildiği bölgede herhangi bir bulgu mevcut ise alerji olduğu sonucuna varılabilir. Bazı durumlarda deri delme testi uygulanamayabilir. Bu gibi durumlarda kan testleri yapılmaktadır. Kan testinde, çocuğunuzun kanında bulunan antikor miktarına bakılır. Alerji uzmanınız çocuğunuz için uygun yöntemi kullanarak alerjinin teşhisini yapacaktır.
İnek Sütü Alerjisi Tedavisi
İnek sütü alerjisinin tedavisinde en etkili yöntem, diğer besin alerjilerinde de olduğu gibi, alerjik reaksiyona neden olan besinden uzak durmaktır. Anne sütü ile beslenen çocuklarda da inek sütüne karşı alerjik reaksiyon gelişebilir. Bu gibi durumlarda annenin de diyet yapması gerekir. Bebeğiniz mama ile besleniyorsa eğer, çocuk alerji uzmanınız inek sütü içermeyen özel mamalar önerecektir. Çocuklarda süt önemli bir besin kaynağıdır. Bu sebeple çocuğunuzda inek sütü alerjisi varsa, çocuğunuzun beslenme listesini bir uzman ile hazırlamanız çocuğunuz için faydalı olacaktır. Beslenme uzmanınız, çocuğunuzun için alternatif besin kaynakları önererek tamamlayıcı bir beslenme listesi yapacaktır.